Osteoporoza
Rozpoznawanie
Wszystkie trzy: (u młodszych jeszcze wskaźnik Z: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.17.)
- Wskaźnik T <= -2,5 u kobiet po menopauzie i mężczyzn po 50rż
- Złamanie niskoenergetyczne (bliższego końca kości udowej, a u osób z osteopenią: kręgu, bliższego końca kości ramiennej, miednicy, a w niektórych przypadkach także dalszego końca kości promieniowej)
- duże ryzyko złamania w ciągu 10 lat wg kalkulatora FRAX (>10%)
Wskazania do farmakoterapii
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.17.
- u kobiet po menopauzie i u mężczyzn >50. rż. – przebyte złamanie osteoporotyczne lub bezwzględne ryzyko złamania w ciągu kolejnych 10 lat, ustalane arbitralnie w różnych krajach w zależności od ryzyka populacyjnego, w Polsce ≥10% lub wskaźnik T dla BMD bliższego końca kości udowej, szyjki kości udowej lub lędźwiowego odcinka kręgosłupa ≤–2,5 (<–1,5 u leczonych przewlekle GKS podawanymi ogólnoustrojowo)
- u kobiet przed menopauzą i mężczyzn w wieku ≤50 lat – przebyte złamanie niskoenergetyczne lub wskaźnik T ≤–2,5, najczęściej w przebiegu osteoporozy wtórnej; u osób w wieku <45 lat, w tym u dzieci, uwzględnia się wskaźnik Z (zwykle ≤–2,5).
Farmakoterapia
- Cholekalcyferol / Alfadiol = alfakalcydol w NN / Kalcydefiol w NW / Kalcytriol w NW+NN
- Bisfosfoniany (nadal z wyboru w 2021)
- alendronian (Alendran 70, Alendrogen, Alendronat Bluefish, Alendronic Acid Genoptim, Ostemax 70 comfort, Ostenil 70, Ostolek, Sedron) p.o. 70 mg 1 ×/tydz.
- kwas zoledronowy (Aclasta) i.v. 5 mg 1 ×/rok
- kwas ibandronowy (Bonviva, Ibandronat Apotex, Ibandronat Polpharma, Ibandronat Acid Aurovitas, Ibandronic Acid Mylan, Ibandronic Acid Teva, Kefort, Nucodran, Osagrand, Ossica, Ostone) p.o. 150 mg 1 ×/mies. lub i.v. (Bonviva, Ibandronic Acid Accord, Osagrand) 3 mg 1 × na 3 mies.
- ryzedronian (Risendros 35) p.o. 35 mg 1 ×/tydz.
- Ew. Denosumab
Osteoporoza pomenopauzalna
Zalecenia ACOG osteoporosis guideline no 1 2021: (u kobiet po menopauzie bez złamań i bez wyraźnych czynników ryzyka)
- Codzienna aktywność fizyczna
- Trening oporowy (siłowy)
- Wit. D
- Oznaczanie BMD po 65rż u wszystkoch; <65rż jeśli zwiększone ryzyko złamań. Pomiar powtarzany po 2 latach.
Osteoporoza posterydowa
Prewencja:
- Bisfosfoniany + wit D
- Leczenie: Teryparatyd + bisfosfoniany
Osteomalacja
Rzadko rozpoznawana a prawdopodobnie często współwystępuje z osteoporozą. Przyczyą jest niedobór aktywnych metabolitów wit. D. Leczenie: utrzymywanie 25(OH)D > 30ng/ml + PTH w normie